Kennismaking via Skydrive

Sinds de tweede week van november zijn de 2 scholen met elkaar virtueel verbonden. Groep 8 van de Plechelmus werkt met grupo 6a samen en groep 7 met grupo 6b van Escuela 41. In Uruguay maken ze gebruik van de XO laptops, in Nederland werken ze met kleine notebooks. Maar hoe werken zij dan virtueel samen? 

De kinderen gaan vooral visueel te werk. Middels foto’s en een enkel woordje Engels zullen ze met elkaar kennismaken. Hoe leven wij, wat eten en drinken wij en wat doen we dagelijks? Zaken die grafisch goed vast te leggen zijn en via het internet met elkaar gedeeld kunnen worden.

Het bleek alleen lastig om een geschikt web-based medium te vinden dat voldeed aan onze eisen. Van belang was dat ze op een niet-openbare ruimte konden samenwerken (privacy) en het gebruik van het medium zowel in het Spaans als in het Nederlands is. Vooral de technische beperking van de XO laptop (alle Flash applicaties vielen af) was een knelpunt, in combinatie met een lage internet upload en download in Uruguay.

Uiteindelijk bleek Skydrive, van Hotmail en MSN Live, een medium om foto’s prive te delen en te becommentariëren. Elke groep heeft zijn eigen log-in. Elke leerling heeft zijn eigen mapje om foto’s te uploaden, die automatisch gedeeld wordt met de groep in het andere land. Ook kunnen ze foto’s een omschrijving geven (‘This is my breakfast’) en reageren (‘It looks healthy’).

Binnen het album van de klas heeft elke leerling zijn eigen map.

Binnen die map stelt hij/zij zichzelf voor met plaatjes.

Door op een foto te klikken krijg je deze groter te zien. Ook kun je dan een opmerking plaatsen.

In de 3^de en 4^de week van november gaan ze allemaal foto’s nemen en uploaden van hun dagelijkse dieet en actviteiten. Deze worden vervolgens in klassikale workshops bekeken en bediscusseerd: hoe ziet mijn dieet eruit en hoe verschilt dit van mijn internationale vrienden? Binennkort meer over deze ervaring!

Vorm van gezondheidsvoorlichting

Mijn naam is Gea Hiemstra, vierdejaars hbo verpleegkunde studente bij Saxion Enschede. Ik heb onderzoek gedaan naar de vormgeving van de gezondheidsvoorlichting (GVO) voor dit project. Ik heb mij verdiept in modellen voor GVO die als basis dienen voor het ontwerp van de workshops. In deze blog licht ik de keuzes toe en hoe ik te werk ben gegaan.

Onderzoek

Om te ontdekken welke onderdelen uit bestaande GVO modellen wij het beste kunnen gebruiken als basis voor de voorlichting, heb ik mij eerst zelf verdiept in de literatuur. Vervolgens heb ik interviews gehouden met 7 deskundigen, o.a. op het gebied van jeugdgezondheidszorg, gedragswetenschappen, voeding en beweging, onderwijskunde en motiverings- en gedragsveranderingsprocessen. In de interviews stonden de volgende vragen centraal:

• Welke GVO modellen zijn geschikt om te gebruiken in de genoemde voorlichtingsituatie? Waarom?
• Welke onderdelen van deze GVO modellen zijn geschikt om te gebruiken in genoemde voorlichtingsituatie (en welke juist minder)? Waarom?
• Welke aandachtspunten zijn af te leiden van succesfactoren van GVO?

Hieronder beschrijf ik globaal de uitkomst van mijn onderzoek en hoe wij dit zullen gebruiken in het verdere ontwerp van de workshops.

Het model in 3 stappen

In stap 1 analyseren we het gezondheidsprobleem op basis van gedrags- en omgevingsfactoren. Hierin onderscheiden we 4 omgevingen, te weten de fysieke, de economische, de politieke en de sociaal-culturele omgeving. Specifiek voor onze workshops zijn dit de volgende elementen:

	Micro omgeving Waar mensen elkaar ontmoeten	Macro omgeving Grootschalige, anonieme omgeving
Fysieke omgeving	Thuis: ·      Eetgewoonten en mogelijkheden
Economische omgeving		Voedingsindustrie: ·      Prijs gezonde voedingsmiddelen ·      Aanbod gezonde voedingsmiddelen
Politieke omgeving	School: ·      Beleid voeding: lunch, traktaties e.d. Thuis: ·      Huisregels m.b.t. bijvoorbeeld snoep
Sociaal-culturele omgeving	School: ·      Betrokkenheid docenten ·      Sociale steun van klasgenoten Thuis: ·      Sociale steun van ouders, verzorgers, broers/zussen ·      Invloed van kinderen op wat ze eten, helpen met koken en boodschappen doen.

In de 2de stap bepalen we de gedragsdeterinanten op basis van de te beïnvloedende factoren op het gedrag. Deze determinanten omvatten attitude, sociale invloed, eigen effectiviteit en de barrières voor gedragsverandering.  

In de 3de en laatste stap starten we met de gezondheidskundige interventie: de voorlichting en workshops. We hebben hierin 4 fasen bepaald, waarin we per fase de variabelen en doelen hebben bepaald. Een overzicht is hier te zien:

Fase	Beïnvloedende variabelen en doelen
Aandacht hebben (openstaan):                Blootstelling aan communicatie Selectieve waarneming Risicoperceptie	Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat wij de aandacht van de kinderen hebben?  Hoe zorgen we ervoor dat de kinderen openstaan voor de informatie?
Begripsverbetering (begrijpen): Begrijpelijkheid Accepteren en onthouden	Hoe brengen wij de informatie begrijpelijk over?  Hoe kunnen wij eraan bijdragen dat de kinderen de informatie accepteren en onthouden?
Attitudeverandering (willen): Voor- en nadelen beïnvloeden Afspiegelen van werkelijkheid Beloningen	Hoe kunnen wij eraan bijdragen dat de kinderen hun ideeën en gedrag willen veranderen?
Hanteren van sociale invloed (kunnen omgaan): Omgaan met sociale druk en sociale steun Weerbaarheid vergroten	Hoe kunnen wij de kinderen handvatten meegeven om deze wil vast te kunnen houden, ondanks sociale invloeden van buitenaf?  Hoe kunnen de kinderen omgaan met deze sociale invloeden?

Deze 3 stappen zijn herleid uit verschillende bestaande GVO modellen. Ze vormen de leidraad voor ons voorlichtingsplan en zullen zowel in Nederland als in Uruguay gehanteerd worden.

Voeding in Uruguay

Op een escuela de tiempo completo, zoals escuela 41, krijgen de kinderen ontbijt, een lunch en merienda. Merienda is een ‘vierde’ maaltijd die aan het einde van de middag genomen wordt. Maar wat eten ze dan in Uruguay?

Wat eten ze achter dit hek op escuela 41?

Eind oktober heeft Mark een kijkje in de keuken genomen bij escuela 41. Hoewel de school niet deelneemt aan het nationale project Merienda Saludable, een programma ter stimulering van gezonde voeding op school, vindt de directie dat de kinderen er gezond eten. Met de lunch als meest belangrijkste maaltijd in Uruguay, was het weekmenu als volgt:

• Maandag: een stampot van andijvie, gehakt, ui, paprika, ei, geraspte kaas, haver en witte saus. 
• Dinsdag: een koude pasta salade met ham, witte kaas, tomaten, eieren en mayonaise. 
• Woensdag: gefrituurde schnitzel met sla en tomaten. 
• Donderdag: rijst met tonijn, wortel, ei, tomaten, doperwten en mayonaise. 
• Vrijdag: pasta met een rode tomatensaus met gehakt, ui, wortel en paprika. 

Normaal gesproken is in de week het toetje van de lunch 3x fruit en 2x een zoetig toetje. Het ontbijt is in principe een chocolademelk met brood en zoet beleg, wat vaak hetzelfde is voor de merienda. Tussen de maaltijden door zijn veel zoetigheden te zien (snoepjes, koekjes) op het schoolplein en in de klas. 

De Uruguayaanse schijf van 6.

Is dit een gebalanceerd voedingspatroon? Dat laten we voor nu in het midden. De koks zijn ervan overtuigd dat de kinderen minder goed eten als ze in de weekenden thuis zijn. Omdat dit patroon niet bekend is, gaan de kinderen juist op dat moment de foto’s nemen tijdens dit project. En zullen we zien wat de verschillen zijn met hun internationale vrienden.

Even voorstellen: St. Plechelmusschool

De St. Plechelmusschool is een katholieke school die valt onder het bestuur van de Dr. Schaepmanstichting. Op de school wordt gewerkt met het Dalton onderwijs. De St. Plechelmus school bevindt zich sinds kort in een kerk. Een vrij donkere kerk is helemaal omgetoverd tot een gebouw waar een basisschool in zit. Ze hebben hoog meubilair. De kinderen zitten in groepjes. Ook kunnen de kinderen gebruik maken van een vide, om rustig daar zelfstandig te werken. 

Het schoolgebouw

De wijk waar de school is gevestigd is ‘t Wilbert in Hengelo Noord. Dit is een mooie rustige wijk met nog veel groen en weinig hoogbouw. De school ligt mede aan het plein van de H. Hartkerk en is omgeven door de eigen schooltuin en andere volkstuintjes. Voor veel verkeer hoeft de school in deze buurt niet bang te zijn. Het is een veilige, rustgevende omgeving voor een basisschool.

Net als in Uruguay hebben de kinderen een eigen laptopje

 De St. Plechelmus is een katholieke school. Er is een goede samenwerking met de parochie. Samen wordt aandacht besteed aan voorbereiding op de 1e H. Communie (groep 4), voorbereiding op het Vormsel (groep 8), gezinsvieringen, enz. De Plechelmus staat ook open voor kinderen van andere gezindten en heeft respect voor elkaars geloofsovertuiging en mening over levensbeschouwing. 

Zowel groep 7 (lerares Marian) als groep 8 (leraar Martijn) zullen meedoen in het project. De groepsfoto's zijn hieronder te zien.

Groep 8

Groep 7

De schooltijden zijn van 8.30 - 12.00 en van 13.00 - 15.00. Behalve op woensdag, wanneer ze 's middags vrij zijn. De kinderen kunnen tussen de middag over blijven. Van 12.00 tot 12.50 uur is er voor kinderen de mogelijkheid hun brood op te eten en te spelen onder toezicht van de overblijfkrachten.

Door: Aafke Manenschijn & Lotte Visser.

Even voorstellen: escuela 41

In Montevideo zullen we het project uitvoeren met groep 6 van Escuela 41. Groep 6 is in Uruguay groep 8 in Nederland. Escuela 41 staat in de wijk Aguana en staat in het teken van wederopbouw: renovaties van oude gebouwen of verlaten fabrieken. En dat op slechts 2 blokken verwijderd van het grote Palacio Legislativo, waar de wetgevende macht van Uruguay gezeteld is. 

Hoofdingang van de school

De basisschool is een zogenaamde 'tiempo completo'. Kinderen gaan hier de hele dag naar school, van 8.00 tot 17.00. Dit is niet gebruikelijk in Uruguay, waar kinderen vaak een dagdeel (ochtend of middag) naar school gaan. Er zijn 2 groepen die deelnemen aan het project, groep 6a (lerares Doris) en 6b (leraar Gabriel).

Groep 6b van leraar Gabriel

De school behoort tot de publieke scholen, wat zoveel betekent dat de overheid het schoolgeld en materialen volledig betaalt. Helaas is er weinig geld beschikbaar voor onderhoud aan de gebouwen (lekkende WC's, tochtige lokalen) of middelen om te sporten. Wel zijn ze aangesloten op Plan Ceibal en maken ze veel gebruik van de XO laptops. Binnenkort meer over de school.

Laptops in Uruguay

In Uruguay hebben onlangs alle kinderen en leraren op publieke basisscholen een laptopje gekregen. Dat zijn 360.000 kinderen en 18.000 leraren. De laptops heten XO en zijn afkomstig uit het One Laptop Per Child project. In Uruguay heet dit project Plan Ceibal en wordt nadrukkelijk beschreven als een educatief programma.

Voor het project e-Healthy Habits zullen we in Uruguay gebruiken maken van deze XO laptops. Plan Ceibal heeft er ook voor gezorgd dat de meerderheid van de scholen de beschikking heeft over internet. Dus dat geeft de kinderen hier eindelijk de mogelijkheid om de wereld te verkennen, te beginnen met hun collega's in Nederland!

Bekijk meer over Plan Ceibal in het filmpje hieronder:

Start e-Healthy Habits

Medio 2010 startte het lectoraat Technologie in Zorg en Welzijn van Saxion (Enschede) het project e-Healthy Habits. Het idee was om sociale media in te zetten voor gezondheidsvoorlichting op scholen in Nederland en Uruguay. Hiermee stappen we af van traditionele voorlichting: van bovenaf (autoriteit) dicteren wat gezond is en wat niet. In dit project gaan kinderen van elkaar leren wat gezond is via visuele middelen, met alle culturele verschillen van dien. Deze nieuwe vorm heet ook wel gezondheid 2.0, ook te lezen in een rapport hier.

Vanzelfsprekend behoeft dit proces begeleiding. In samenwerking met de opleiding verpleegkunde van Saxion doen studenten onderzoek, maar helpen ook bij de workshops op de scholen. Marion Blokzijl is vanuit de opleiding betrokken. Daarnaast zijn 2 onderzoekers van het lectoraat betrokken: Marit van de Dijk en Mark Brul. In Uruguay wordt samengewerkt met stichting Movimiento.

Het project richt zich dus op gezondheidsvoorlichting (GVO) en sociale media: een ontdekking naar de (on)mogelijkheden. Volg ons via deze blog, meld je aan op de RSS feed en zie wat gezondheidsvoorlichting 2.0 is.